Birincil, ikincil hemostaz ve fibrinoliz nedir, nasıl olur ve değişip değişmediğini nasıl bilebilirim?
Hemostaz, kan damarlarının içinde, pıhtı veya kanama oluşumu olmadan kan sıvısını tutmayı amaçlayan bir dizi sürece karşılık gelir..
Didaktik hemostaz hızlı ve koordineli bir şekilde gerçekleşen üç aşamada gerçekleşir ve esas olarak pıhtılaşma ve fibrinolizden sorumlu trombositleri ve proteinleri içerir.
Hemostaz nasıl olur
Hemostaz didaktik olarak bağımlı ve aynı anda ortaya çıkan üç aşamada ortaya çıkar.
1. Primer hemostaz
Kan damarı hasar gördüğünde hemostaz başlar. Yaralanmaya yanıt olarak, yerel kan akışını azaltmak ve böylece kanamayı veya trombozu önlemek için yaralı damarın vazokonstriksiyonu meydana gelir..
Aynı zamanda, trombositler aktive edilir ve von Willebrand faktörü ile damar endoteline yapışır. Daha sonra trombositler şeklini değiştirir, böylece içeriklerini yaralanma bölgesine daha fazla trombosit alma fonksiyonu olan plazmada serbest bırakabilirler ve birbirine yapışmaya başlarlar, geçici bir etkiye sahip birincil trombosit tapasını oluştururlar..
Trombositler ve işlevleri hakkında daha fazla bilgi edinin.
2. Sekonder hemostaz
Primer hemostaz meydana geldiğinde, pıhtılaşma kaskadı aktive edilir, bu da pıhtılaşmadan sorumlu proteinlerin aktive olmasına neden olur. Pıhtılaşma kaskadının bir sonucu olarak, birincil trombosit fişini güçlendirme işlevine sahip olan fibrin oluşur, daha kararlı hale gelir.
Pıhtılaşma faktörleri, kanda aktif olmayan formda dolaşan proteinlerdir, ancak organizmanın ihtiyacına göre aktive edilir ve nihai hedefi olarak fibrinojenin kan durgunluğu süreci için gerekli olan fibrine dönüşümü vardır..
3. Fibrinoliz
Fibrinoliz hemostazın üçüncü aşamasıdır ve normal kan akışını düzeltmek için hemostatik tıkacın yavaş yavaş yok edilmesi işleminden oluşur. Bu işleme, plazminojenden türetilen ve işlevi fibrini parçalamak olan bir protein olan plazmin aracılık eder..
Hemostazdaki değişiklikler nasıl belirlenir
Hemostazdaki değişiklikler, aşağıdaki gibi spesifik kan testleri ile tespit edilebilir:
- Kanama süresi (TS): Bu test hemostazın meydana geldiği zamanı kontrol etmeyi içerir ve örneğin kulaktaki küçük bir delikten yapılabilir. Kanama zamanının sonucu olarak, primer hemostaz, yani trombositlerin yeterli fonksiyona sahip olup olmadığını değerlendirmek mümkündür. Yaygın olarak kullanılan bir test olmasına rağmen, bu teknik özellikle çocuklarda rahatsızlığa neden olabilir, çünkü kulakta küçük bir delik açmak gerekir ve kişinin kanama eğilimi ile düşük bir korelasyonu vardır;
- Trombosit agregasyon testi: Bu muayeneyle, trombosit agregasyon kapasitesini doğrulamak mümkündür ve primer hemostazın değerlendirilmesinde de yararlıdır. Kişinin trombositleri pıhtılaşmayı indükleyebilen çeşitli maddelere maruz kalır ve sonuç trombosit agregasyon derecesini ölçen bir cihazda gözlemlenebilir;
- Protrombin zamanı (TP): Bu test, pıhtılaşma kaskadındaki yollardan birini, dışsal yol uyararak kanın pıhtılaşma yeteneğini değerlendirir. Böylece, ikincil hemostatik tıpayı üretmenin kanın ne kadar sürdüğünü kontrol eder. Protrombin Zamanı sınavının ne olduğunu ve nasıl yapıldığını anlayın;
- Aktive Parsiyel Tromboplastin Süresi (APTT): Bu test ayrıca sekonder hemostazı değerlendirir, ancak pıhtılaşma kaskadının iç yolunda bulunan pıhtılaşma faktörlerinin işleyişini kontrol eder;
- Fibrinojen dozu: Bu test, fibrin üretmek için kullanılabilecek yeterli fibrinojen olup olmadığını kontrol etmek amacıyla yapılır..
Bu testlere ek olarak, doktor, örneğin pıhtılaşma faktörlerinin ölçümü gibi başkalarını önerebilir, böylece hemostaz sürecine müdahale edebilecek herhangi bir pıhtılaşma faktöründe bir eksiklik olup olmadığını bilmek mümkündür..